March 28, 2024, Thursday, 87

Z Ptaki

Kopciuszek Phoenicurus ochruros


Kopciuszek Phoenicurus ochruros
kopciuszek - samiec
Kopciuszek to ptak nieco mniejszy od wróbla, bliski krewny pleszki. Samiec w szacie godowej jest łupkowoczarny, z białym lusterkiem na skrzydle i rdzawoczerownym ogonem, którym nieustannie podryguje. Podogonie i dolna część brzucha są względem reszty ciała są rozjaśnione. Samica i osobniki młodociane są ciemnoszare. z rdzawym ogonem.

Kopciuszek to ptak terenów skalistych, ale także wszelkich terenów zabudowanych, które mu przypominają tego typu miejsca. Dzięki gospodarce budowlanej człowieka ptak ten rozprzestrzenił się na obszarach, na których dawniej nie występował. Gniazda zakłada w szczelinach murów, pod okapami, czasem także w różnych zakamarkach maszyn rolniczych. Kiedyś byłem świadkiem ciekawej historii, która miała miejsce w pewnym gospodarstwie w województwie warmińsko-mazurskim. Otóż kopciuszki uwiły tam gniazdo na nadkolu przyczepy, którą wożono zboże. Gniazdo z jajami zostało odkryte dopiero po tym, jak przyczepa przejechała kilkadziesiąt kilometrów i wróciła z powrotem na podwórze. Co ciekawe, gniazdo ani znajdujące się w nim jaja nie ucierpiały, pomimo jazdy po nienajlepszych polskich drogach. Gospodarze nie wiedzieli, co z tym fantem zrobić, nie chcieli wyrzucać gniazda, a maszyna była potrzebna do pracy. Na szczęście na podwórzu stała druga, prawie identyczna przyczepa, której z powodu awarii nie używali już od jakiegoś czasu. Pod nieobecność ptaków gospodarz zamienił więc przyczepy miejscami a następnie delikatnie przeniósł gniazdo i ułożył je w identycznym miejscy nieczynnej przyczepy. Fortel się udał, ptaki nie zauważyły podmiany i szczęśliwie wychowały swoje potomstwo. Kopciuszek to ptak wędrowny; u nas przebywa od marca do października. Jego obecność zdradza charakterystyczny śpiew: krótki, narastający świergot, a następnie cichnący świergot przerywany spokojnym poświstem. Śpiewa przeważnie z wysokich punktów, takich jak dachy i kominy, rzadziej duże kamienie. Głos wabiący to ostre „fiit” (podobne jak u pleszki), natomiast głos alarmujący to powtarzanie: „fit tak tak”. Kopciuszek, tak samo jak pleszka, jest ptakiem owadożernym, jedynie jesienią podskubuje trochę owoców (głównie jagód). Swój pokarm zdobywa na ziemi bądź w locie; nierzadko poluje z zasiadki, tak jak muchołówki.

Kopciuszkom można zawieszać budki półotwarte, trzeba je jednak bezwzględnie zabezpieczać siatką, by lęgi nie zostały zrabowane przez ptaki krukowate (sroki, sójki czy wrony). Latem nie zapominajmy o poidełku.



  • śpiew samca




Kopciuszek - zaniepokojony samiec.