Kto prócz ptaków chętnie korzysta ze skrzynek lęgowych ???
Nietoperze
Odchody nietoperza w budce dla sikor.
Ptaki to nie są jedyni skrzydlaci mieszkańcy skrzynek lęgowych. Równie często są one zamieszkiwane przez nietoperze, jedyne ssaki latające lotem aktywnym. W Polsce mamy ich zaledwie 25 gatunków. Wszystkie z nich to zwierzęta bardzo małe; największy, czyli borowiec, jest niewiele większy od myszy leśnej. Krajowe nietoperze to gatunki owadożerne, zatem bardzo pożyteczne. Nietoperz dzień spędza w ukryciu, często w niezamieszkałych ptasich budkach. Jeśli w naszej budce zamieszka nietoperz, to nie ma się czym martwić, ponieważ zwierzątko to wykonuje równie pożyteczną pracę co ptaki, tyle że robi to pod osłoną nocy. Jeden nietoperz w ciągu nocy potrafi zjeść do kilku tysięcy owadów, w tym także uciążliwe dla nas komary. Bardzo ciekawy jest sposób, w jaki nietoperze odnajdują owady, mianowicie korzystają one w tym celu z echolokacji, tj. swoistego radaru. Zwierzę emituje ultradźwięki, które odbijają się od przelatującego owada, po czym wracają do nietoperza, zdradzając mu położenie ofiary.
Nietoperze nie stanowią dla nas żadnego zagrożenia – i z całą pewnością nie wplątują się we włosy. Są to zwierzęta płochliwe i raczej unikają kontaktów z ludźmi. Zdarza się, że zwierzęta te przenoszą wściekliznę (śmiertelna choroba większości ssaków), lecz nigdy nie doszło jeszcze do ataku chorego, latającego zwierzęcia na człowieka. Sporadyczne ugryzienia do jakich dochodziło, miały miejsce wtedy, kiedy ludzie brali do ręki zwierzęta osłabione lub odpoczywające. Wniosek nasuwa się zatem sam: nie należy tego nie robić; jeśli znajdziemy odpoczywającego nietoperza, najlepiej pozostawmy go w spokoju.
Na zimę zwierzęta te wędrują w cieplejsze rejony Europy (podobnie jak ptaki); część gatunków zimuje w jaskiniach, bunkrach czy piwnicach. Największym zimowiskiem nietoperzy w Polsce są bunkry Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, gdzie co roku zimuje 20-30 tys. tych zwierząt. Wszystkie gatunki nietoperzy w naszym kraju podlegają ścisłej ochronie gatunkowej. Nie wolno ich zabijać, płoszyć ani niszczyć ich siedlisk.
Oprócz nietoperzy w budkach można również spotkać inne gatunki s saków. Są to przede wszystkim gryzonie jak mysz leśna, czy cała rodzina popielicowatych (zwanych także pilchami). W większych budkach chętnie zamieszkują wiewiórki pospolite. W największych skrzynkach ( dla gągoła i nurogęsia, puszczyka) chętnie pomieszkują kuny.
zimowe gniazdo myszy leśnej w budce typu A
mysz leśna w otworze budki
kuna odpoczywająca w budce dla traczy nurogęsi
Osy i szerszenie
Kolejna grupa zwierząt chętnie mieszkających w ptasich budkach to osy i szerszenie. Zwłaszcza te ostatnie mogą być bardzo niebezpieczne. Już kilka ukąszeń szerszenia może być dla człowieka fatalne w skutkach. Dlatego kiedy zobaczymy, że w budce zamieszkały szerszenie, najlepiej ich nie niepokoić, ponieważ, tak jak większość zwierzą, niedrażnione nie atakują. Problem pojawia się wtedy, gdy budka wisi na naszej ulubionej jabłoni i przychodzi pora zbiorów albo kiedy po naszym ogrodzie biegają małe dzieci. W takim wypadku najlepiej poprosić o pomoc straż pożarną, która oprócz gaszenia pożarów jest także doskonale przygotowana do przeprowadzek os i szerszeni do miejsc, gdzie nie będą nikogo niepokoić.
Z własnych obserwacji wiem, że zwierzęta te zajmują nie więcej niż 5% skrzynek lęgowych i nigdy nie ma ich tam, gdzie zamieszkały ptaki, czyli owady te zajmują tylko budki puste. Dlatego unikniemy os i szerszeni, jeśli budki będą zawieszone niezbyt gęsto, tak zawsze zbyły zajmowane tylko przez ptaki.
Niekiedy w budkach, w których pozostają stare gniazda ptaków pojawiają się trzmiele. Nie mniej lepiej dla trzmieli zbudować osobną budkę niż nie czyścić budek przeznaczonych dla ptaków.
pozostałości dużego gniazda szerszeni w budce dla nurogęsi.
ciekawostka- gniazdo myszy wykorzystane przez trzmiele do założenia własnego gniazda.
Inni mieszkańcy budek
W skrzynkach lęgowych mieszka jeszcze wiele gatunków stawonogów, takich jak pająki czy skorki. Nie mają one dla nas większego znaczenia, a ich obecność na pewno nikomu nie szkodzi.
W domkach, które nie są dobrze sprzątane, mogą natomiast zagnieździć się różne pasożyty, takie jak pchły zwierzęce czy roztocze. Są one szkodliwe głównie dla ptaków i nietoperzy. Dlatego każdego roku budki trzeba czyścić, po to, by naszym skrzydlatym przyjaciołom nie przysparzać nieprzyjemności i problemów.
