Zagrożenia dla ptaków – drapieżniki czworonożne
Na ptaki czyha wiele drapieżników, zarówno wśród ssaków, jak i ptaków drapieżnych. Najbardziej niebezpieczny okres w życiu każdego ptaka to czas spędzony w gnieździe, gdyż jest on wtedy całkowicie bezbronny i nie ma możliwości ucieczki przed drapieżnikiem. Kolejny moment krytyczny to chwila opuszczania gniazda, kiedy młody ptak jest tzw. podlotem, oraz wczesne samodzielne życie. Z wiekiem ptaki nabywają doświadczenia i uczą się zachowań, które pomagają im przetrwać. Mimo to stosunkowo niewiele młodych ptaków wróblowych dożywa kilku lat.
Oto lista drapieżników polujących na ptaki ogrodowe, wraz ze wskazaniem sposobów zabezpieczenia przed nimi skrzynek lęgowych i karmników.
Kot
Kot to u nas drapieżnik numer jeden. Pomimo że zalicza się go do jednego z najstarszych przyjaciół człowieka, kot jest zarazem niesamowicie skutecznym myśliwym, polującym na wszelkiego rodzaju małe zwierzęta, poczynając od jaszczurek, poprzez gryzonie, a na ptakach kończąc. Przeważnie poluje z zasadzki, a podczas wyczekiwania na ofiary cechuje go niesamowita cierpliwość. Często zaczaja się na nie w pobliżu karmnika czy wodopoju, zwłaszcza jeśli ma tam dogodne warunki do ukrycia się, np. wysoką trawę czy gęste krzewy. Atak wykonuje poprzez skok na ofiarę, którą chwyta ostrymi pazurami. Ponadto koty bardzo często, posługując się łapą, wyciągają ptaki i ich pisklęta wprost ze skrzynek lęgowych.
Myśliwski instynkt kota jest tak duży, że będzie on polował niezależnie od tego, czy jest głodny, czy też nie. Możemy być pewni, że nawet dobrze karmiony kot, kiedy znajdzie się w ogrodzie, nie przepuści żadnej okazji upolowania dzikiego ptaka. I nie ma co winić go za to, ponieważ jest to jego naturalne zachowanie. Nienaturalna jest natomiast sama obecność kota w naszych szerokościach geograficznych. Wynika z tego proste twierdzenie, że za czyny naszego kota odpowiadamy my sami.
Sposoby zabezpieczania ptaków przed kotami.
Sposobem na pewno nienajlepszym jest mocowanie na kociej obroży dzwoneczka, który ma ostrzegać ptaki przed zbliżającym się niebezpieczeństwem. Po pierwsze, niektóre koty potrafią nauczyć się poruszać tak, żeby dzwoneczek nie dzwonił; po drugie - kot polujący z zasadzki właściwe długo tkwi w bezruchu, a wtedy dzwoneczek milczy – zadzwoni dopiero w momencie skoku kota na ofiarę. Dla ptaka może to być przysłowiowy „ostatni dzwonek”.
Dużo lepsza jest profilaktyka.
1. Pilnujmy naszego kota i nie wypuszczajmy go samego do ogrodu.
2. Zadbajmy o to, żeby wodopój czy karmnik dla ptaków uniemożliwiał kotu ukrycie się w pobliżu (żeby nie był zbyt blisko krzewów czy wysokich traw).
3. Wieszajmy tylko bezpieczne budki lęgowe.
4. Na drzewach z budką można zainstalować kołnierz uniemożliwiający dostanie się kota do budki.
5. Można stosować specjalny pastuch elektryczny wokół karmnika.
Kuna
Kuna w zasiedlające budkę dla traczy nurogęsi. Zdjęcie wykonane endoskopem.
W Europie występują dwa jej gatunki: kuna leśna i kuna domowa. Obydwa regularnie polują na ptaki. Kuny wyspecjalizowały się przede wszystkim w rabowaniu lęgów w budkach lęgowych i gniazdach. Ponieważ polują głównie w nocy, nie stwarzają praktycznie zagrożenia dla ptaków przy karmniku.
Istnieją co najmniej dwa sposoby ochrony ptaków przed kuną.
1. Dobrze skonstruowana budka lęgowa.
2. Specjalne kołnierze na drzewach uniemożliwiające wejście temu drapieżnikowi.
Norka amerykańska
Młoda norka amerykańska, odmiana srebrna.
Norka amerykańska to zwierzę z rodziny łasicowatych, które trafiło do europejskiej fauny z hodowli. Jest to drapieżnik bardzo dobrze przystosowujący do nowych warunków, który poluje na wszelkie małe zwierzęta, od owadów po ptaki. W ogrodzie będzie zagrażać przede wszystkim ptakom gniazdującym nisko nad ziemią lub bezpośrednio na niej; norka jest też bardzo skuteczna w wychwytywaniu podlotów.
Na norkę, jak dotąd, nie wynaleziono odpowiedniego sposobu, żeby chronić przed nią nasze ptaki. Jeśli znajdziemy gniazdo na ziemi, można spróbować ogrodzić je płotkiem z giętej siatki, tak by utrudnić drapieżnikowi znalezienie młodych. Trzeba przy tym zachować szczególną ostrożność i nie spowodować spłoszenia ptaków dorosłych. Najbezpieczniej zrobić to wtedy, kiedy w gnieździe są już pisklęta; zanika wtedy ryzyko porzucenia gniazda przez rodziców. Płotek powinien otaczać gniazdo okręgiem o średnicy około 2-3 m. średnicy.
